25η Έκθεση της ΔΟΔ για τους βίαιους θανάτους δημοσιογράφων και εργαζομένων στα ΜΜΕ
Η Διεθνής Ομοσπονδία Δημοσιογράφων (ΔΟΔ) δημοσιοποίησε την 25η έκθεση για τους βίαιους θανάτους δημοσιογράφων και εργαζομένων στα ΜΜΕ, από το 1990 έως σήμερα.
Το πλήρες κείμενο της ανακοίνωσης έχει ως εξής:
«Έκθεση ΔΟΔ : Τουλάχιστον 2297 δημοσιογράφοι και
εργαζόμενοι στα ΜΜΕ έχουν χάσει τη ζωή τους από το 1990 έως σήμερα
Βρυξέλλες, 3 Φεβρουαρίου 2016. Η Διεθνής Ομοσπονδία Δημοσιογράφων έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα την 25η έκθεση, για τους δημοσιογράφους και εργαζόμενους στα ΜΜΕ που έχουν σκοτωθεί από το 1990 έως σήμερα. Σε αυτή την έκθεση καταγράφονται οι θάνατοι 2297 εργαζομένων στα ΜΜΕ, που οφείλονται στη βία την οποία βιώνει η δημοσιογραφία. Ενδεικτικά μόνο το 2015 καταγράφονται 112 θάνατοι. Ενώ στις αρχικές εκθέσεις της ΔΟΔ ο αριθμός των θανάτων είναι διψήφιος, σε διάστημα ένδεκα χρόνων ο αριθμός αυτός έχει τριπλασιαστεί, με τη χειρότερη χρονιά το 2006, όπου σημειώθηκαν 155 θάνατοι δημοσιογράφων και εργαζομένων στα ΜΜΕ.
«Σε αυτή την έκδοση ορόσημο αποτυπώνεται η κρίση την οποία αντιμετωπίζουν οι δημοσιογράφοι και αφορά την προσωπική τους ασφάλεια, ενώ παράλληλα καταγράφεται η μακροχρόνια προσπάθεια που καταβάλει η ΔΟΔ, για να δοθεί τέλος στην ατιμωρησία όσων ασκούν βία στους δημοσιογράφους», δήλωσε ο Τζιμ Μπουμέλα, Πρόεδρος της ΔΟΔ και συνέχισε: «Ολες οι ετήσιες εκθέσεις καταγράφουν τους θανάτους των συναδέλφων. Όμως, είναι ένας ακόμη τρόπος για να τιμήσουμε το κουράγιο και την υπέρτατη θυσία χιλιάδων δημοσιογράφων, που έχασαν τη ζωή τους εκτελώντας το καθήκον να ενημερώσουν και να μεταφέρουν τη φωνή της κοινωνίας».
Στην έκθεση της ΔΟΔ καταγράφονται οι θάνατοι δημοσιογράφων από όλη την υφήλιο, όπου ξεσπούν πόλεμοι και ένοπλες συγκρούσεις. Καθώς και πάρα πολλές περιπτώσεις, που οι δημοσιογράφοι έχασαν τη ζωή τους σε στοχευμένες δολοφονίες, βομβιστικές επιθέσεις, είτε κατά την ανταλλαγή πυροβολισμών ή έπεσαν θύματα βίαιων απαγωγών, που τελευταία πληθύνονται. Ωστόσο όλες αυτές οι περιπτώσεις, δεν δικαιολογούν ένα τόσο μεγάλο αριθμό θανάτων.
«Υπάρχουν κι άλλοι λόγοι, που δεν συνδέονται αποκλειστικά με τους πολέμους, αλλά αφορούν τη στοχοποίηση των δημοσιογράφων, που πέφτουν θύματα των βαρόνων του οργανωμένου εγκλήματος και των διεφθαρμένων πολιτικών. Αυτή η διαπίστωση επαναλαμβάνεται στις ετήσιες εκθέσεις μας, καθώς ο αριθμός όσων σκοτώνονται σε τόπους όπου υπάρχει ειρήνη, είναι μεγαλύτερος από εκείνους που σκοτώνονται σε χώρες, που πλήττονται από πολέμους», δήλωσε ο Αντονί Μπελανζέ, Γενικός Γραμματέας της ΔΟΔ. Ο Α. Μπελανζέ ανέλαβε αυτή τη θέση πρόσφατα, τον περασμένο Νοέμβριο και είναι η πρώτη ετήσια έκθεση απολογισμού των θανάτων δημοσιογράφων και εργαζομένων στα ΜΜΕ, που συντάσσει.
Τα συμπεράσματα της έκθεσης, αποκαλύπτουν τα δέκα σημεία του πλανήτη, όπου ευρίσκονται οι πλέον επικίνδυνες χώρες. Είναι οι χώρες στις οποίες επικρατεί το έγκλημα και η διαφθορά ή πλήττονται από τη βία του πολέμου και την απόλυτη κατάλυση του νόμου και της τάξης. Πρόκειται για το Ιράκ (309), Φιλιππίνες (146), Μεξικό (120), Πακιστάν (115), Ομοσπονδία της Ρωσίας (109), Αλγερία (106), Ινδία (95), Σομαλία (75), Συρία (67) και τη Βραζιλία (62). Τον περασμένο χρόνο μετά τη σφαγή από τους τρομοκράτες των εργαζόμενων στο σατυρικό περιοδικό Charlie Hebdo, η Γαλλία (10), το Ιράκ (10) και η Υεμένη (10), κατέλαβαν την πρώτη θέση μεταξύ των χωρών, όπου σημειώθηκαν οι περισσότεροι θάνατοι δημοσιογράφων.
Στη γεωγραφική περιοχή της Ασίας και του Ειρηνικού Ωκεανού καταγράφεται ο μεγαλύτερος αριθμός θυμάτων, που φθάνει τους 571 θανάτους. Ακολουθούν οι χώρες του Αραβικού κόσμου και της Μέσης Ανατολής με 473 θανάτους, δηλαδή ένα θύμα περισσότερο από την αμερικανική ήπειρο που σημειώθηκαν 472 θάνατοι. Η Αφρική έρχεται τέταρτη με 424 θύματα και ακολουθεί η Ευρώπη με 357 θανάτους. Το 2015 στην αμερικανική ήπειρο σημειώθηκαν οι περισσότεροι θάνατοι που έφθασαν τους 27, ενώ στη Μέση Ανατολή σημειώθηκαν 25 θάνατοι.
Μια άλλη αποκαλυπτική διαπίστωση της έκθεσης, αφορά το σχεδόν ανύπαρκτο γενικότερο ενδιαφέρον για τη βία που πλήττει τους δημοσιογράφους σε όλο τον κόσμο, καθώς ερευνάται μόνο το ένα στα δέκα περιστατικά θανάτων. Η ΔΟΔ θεωρεί ότι η έλλειψη δράσεων για τον τερματισμό της ατιμωρησίας όσων ευθύνονται για τους θανάτους και τις επιθέσεις εναντίον των επαγγελματιών των ΜΜΕ, αποτελεί τον κύριο λόγο για τη βία που συνεχίζει να τροφοδοτείται εναντίον τους.
Στην έκθεση αναφέρονται οι λεπτομέρειες για τις εκστρατείες τις οποίες η ΔΟΔ και οι Ενώσεις μέλη της έχουν αναλάβει, προκειμένου η δημοσιογραφία να γίνει πιο ασφαλής. Πρωτοβουλίες όπως η δημιουργία του Διεθνούς Ταμείου Αλληλοβοήθειας, που προσφέρει βοήθεια στους δημοσιογράφους, οι οποίοι αντιμετωπίζουν δυσκολίες. Η εγκαθίδρυση των κέντρων συναδελφικής αλληλεγγύης στην Αλγερία, Κολομβία, Φιλιππίνες και Σρι Λάνκα. Στα κέντρα αυτά παρακολουθούνται και καταγράφονται τα αποτελέσματα της κρίσης, που πλήττει αυτές τις χώρες και κατανέμεται σχετική βοήθεια. Όπως επίσης η παροχή πρακτικών συμβουλών και υποδείξεων σε δημοσιογράφους που αναλαμβάνουν επικίνδυνες αποστολές. Για παράδειγμα, η εφαρμογή του διεθνή κώδικα για την ασφαλή άσκηση της δημοσιογραφίας και δημοσιοποίησης των απευθείας ειδήσεων, που αφορά ένα κώδικα επιβίωσης των δημοσιογράφων, οι οποίοι καλύπτουν τις εμπόλεμες περιοχές.
Η Ομοσπονδία θεμελίωσε συνεργασίες και με άλλες οργανώσεις που έχουν μέλημα την Ελευθερία του Τύπου, αλλά και με την ευρύτερη βιομηχανία των ΜΜΕ, προκειμένου να προστατευθούν οι δημοσιογράφοι με τη δημιουργία οργανώσεων, όπως είναι η IFEX και ΙNSI. Αναπτύχθηκαν επίσης συνεργασίες με κυβερνητικές οργανώσεις όπως η ΟΥΝΕΣΚΟ και το Σχέδιο Δράσης ΟΗΕ για την Προσωπική Ασφάλεια των Δημοσιογράφων και το Ζήτημα της Ατιμωρησίας, το Συμβούλιο της Ευρώπης με τη Διαδικτυακή Πλατφόρμα για την προώθηση της δημοσιογραφίας και την προσωπική ασφάλεια των δημοσιογράφων. Καθώς και συνεργασία με τη Διεθνή Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού, που εξυπηρετεί την πρόσβαση των δημοσιογράφων στην απευθείας τηλεφωνική γραμμή (Hotline), όταν αντιμετωπίζουν συνθήκες εκτάκτου ανάγκης.
Η ΔΟΔ επισημαίνει ότι όλες οι εκθέσεις συνέβαλλαν στην ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης για τη βία που αντιμετωπίζουν τα ΜΜΕ και την προώθηση της προστασίας της προσωπικής ασφάλειας των δημοσιογράφων και την ανάγκη να μετριασθούν οι κίνδυνοι τους οποίους αντιμετωπίζουν. Υποδεικνύεται ακόμη η κοινή ευθύνη δημοσιογράφων και εργοδοτών προκειμένου, να αναγνωρίσουν τη σπουδαιότητα της αξιολόγησης των κινδύνων που ελλοχεύουν, ώστε να αποφύγουν την ανάληψη επιπόλαιων αποστολών και να εκπαιδευτούν για να αναλάβουν τα κατάλληλα μέτρα προστασίας, όταν πρόκειται να εργαστούν σε επικίνδυνο περιβάλλον.
Όπως υπογραμμίζει ο Αντονί Μπελανζέ: «Καταρχάς όλοι όσοι εμπλέκονται με τους δημοσιογράφους πρέπει να αντιληφθούν ό,τι οφείλουν, να σέβονται την ανεξαρτησία τους και αυτό αφορά τους εκπρόσωπους των κυβερνήσεων και τους αξιωματούχους των σωμάτων ασφαλείας και του στρατού. Προκειμένου οι κυβερνήσεις να αποτρέψουν τη βία στο μέλλον, οφείλουν να σεβαστούν τις διεθνείς δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει, για τη διερεύνηση των θανάτων δημοσιογράφων και την προσαγωγή των υπευθύνων στη δικαιοσύνη. Τα Ηνωμένα Εθνη και οι υπηρεσίες τους, είναι οι θεματοφύλακες των διεθνών οργάνων και φέρουν την ευθύνη, να διαφυλάξουν τη σωματική ακεραιότητα της ανθρώπινης ύπαρξης και να επιβάλλουν, τις κατάλληλες εγγυήσεις προς όφελος των δημοσιογράφων και των εργαζόμενων στα ΜΜΕ».
ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ
ί.