ΕΝΩΣΙΣ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ Η.Ε.Α.
Ακαδημίας 20, 106 71 Αθήνα
ΤΗΛ. 36.32.601-5, FAX 36.75.530
3ος όροφος
ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΟ ΠΕΙΘΑΡΧΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ
Απόφαση υπ αριθμ. 1/2011
Περίληψη: Κρίνεται κατά πλειοψηφία (4-1) πειθαρχικά ελεγκτέος, ο συν. Αντώνης Δελλατόλας, εναντίον του οποίου είχε ασκηθεί αυτεπάγγελτη δίωξη του Συμβουλίου για αντιδεοντολογική συμπεριφορά. Ποινή: Κατά πλειοψηφία (3-2), προσωρινή διαγραφή 2 μηνών και 8 μηνών, αντίστοιχα. Η μειοψηφία πρότεινε την απλή επίπληξη.
================
Το Πρωτοβάθμιο Πειθαρχικό Συμβούλιο της Ενώσεως Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών συνήλθε σήμερα Τρίτη, 15 Μαρτίου 2011 υπό την προεδρία του προέδρου του συν. Περικλή Καπετανόπουλου και με την παρουσία των τακτικών μελών συν. Γιώργου Κούσουλα, Ιωάννη Αποστολόπουλου, Αικατερίνης Δουλγεράκη, Χριστόδουλου Αξελού, καθώς και της γραμματέως Μαρίας Χριστοφοράτου, προκειμένου να εκδώσει απόφαση επί της από 13.07.10 αυτεπάγγελτης δίωξης του Συμβουλίου κατά του συν.Αντώνη Δελλατόλα.
Στις 15.06.10 το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΣΗΕΑ, εξέδωσε την ακόλουθη ανακοίνωση, υπενθυμίζοντας τον Κώδικα Δεοντολογίας:
«Σύμφωνα με το άρθρο 5 παρ. ε Κώδικα Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, ο δημοσιογράφος οφείλει:
«Να μην επιδιώκει και να μη δέχεται οποιεσδήποτε παροχές σε χρήμα και είδος, που θίγουν την αξιοπιστία και την αξιοπρέπειά του και επηρεάζουν την ανεξαρτησία και την αμεροληψία του».
Κατόπιν αυτού και, σύμφωνα με τη διάταξη αυτή, σε σχέση με πρόσφατα δημοσιεύματα, που αφορούν τους στοιχειώδεις όρους αξιοπιστίας του δημοσιογραφικού επαγγέλματος, το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΣΗΕΑ απαιτεί:
α. Να δοθεί στην ΕΣΗΕΑ η «λίστα» των δημοσιογράφων, που ταξίδεψαν στη Νότια Αφρική με χορηγία της Τράπεζας Πειραιώς.
β. Να δοθούν στην ΕΣΗΕΑ τα στοιχεία από την κατάθεση του υπευθύνου της εταιρείας δημοσίων σχέσεων « CIVITAS » στην Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής, στην οποία φέρεται να ισχυρίσθηκε ότι χρηματίζονται δημοσιογράφοι.
Η ΕΣΗΕΑ γνωρίζει ότι υπάρχει πρόβλημα δεοντολογίας. Αναγνωρίζει ότι υπάρχουν ευθύνες και στα δημοσιογραφικά Σωματεία, που δεν προσπάθησαν αρκετά για την αντιμετώπισή του. Δηλώνει, όμως, ότι δεν προτίθεται να συνεχίσει να ανέχεται αυτό το φαινόμενο, που διαβρώνει το επάγγελμα και το δικαίωμα των πολιτών στην αντικειμενική ενημέρωση».
Στη συνέχεια, λαμβάνοντας υπόψη και την παραπάνω ανακοίνωση του ΔΣ της ΕΣΗΕΑ, το ΠΠΣ άσκησε αυτεπάγγελτη πειθαρχική δίωξη κατά του συν. Αντώνη Δελλατόλα, για τις ακόλουθες δεοντολογικές παραβάσεις:
α) Παραβιάζοντας το άρθρο 5, παρ. ε του Κώδικα Αρχών Δεοντολογίας, όπως επισημαίνεται και στην από 16.06.10 ανακοίνωση του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΣΗΕΑ, απεδέχθη προσφορά της Τράπεζας Πειραιώς να του καλύψει (όπως και σε άλλους) όλες τις δαπάνες (περίπου 10.000 ευρώ), για να παρακολουθήσει τους παγκόσμιους αγώνες ποδοσφαίρου στη Νότια Αφρική τον περασμένο Ιούνιο.
Παράβαση του άρθρου 7, παρ. 1, εδ. α του Καταστατικού και άρθρου 5, παρ. ε του Κώδικα Αρχών Δεοντολογίας.
β) Στην εφημερίδα «Το Ποντίκι» της οποίας είναι εκδότης και διευθυντής, δημοσιεύτηκε στο φύλλο 1607 (10.06.10) και στη σελίδα 64, το ακόλουθο σχόλιο:
«Θα λείψω για μια εβδομάδα στη Ν. Αφρική, συμμετέχοντας σε μια ομάδα καλεσμένων της Τράπεζας Πειραιώς, προκειμένου να παρακολουθήσουμε τους αγώνες της Εθνικής Ομάδας ποδοσφαίρου, της οποίας μέγας χορηγός είναι η συγκεκριμένη τράπεζα. Όποιο λαθραίο λαμόγιο, εκβιαστάκος, τυχοδιώκτης, υποκριτής συνάδελφος τραβάει κανένα ζόρι και θέλει να ρωτήσει λεπτομέρειες, εδώ είμαστε να απαντήσουμε σε όλα! Και πάντα επωνύμως!».
Το σχόλιο αυτό, που προφανώς ανήκει στον ίδιο, είναι ιδιαίτερα εξυβριστικό, αλλά και ταυτόχρονα επιχειρεί εκφοβισμό οποιουδήποτε συναδέλφου επιχειρήσει να επικρίνει την αποδοχή της ως άνω προσφοράς της Τράπεζας Πειραιώς.
Παράβαση του άρθρου 7, παρ. 1, εδ. α του Καταστατικού και άρθρου 6, παρ. 1, εδ. α του Κώδικα Αρχών Δεοντολογίας.
Ο μάρτυρας του εγκαλουμένου, συν. Γιάννης Κοτόφωλος, κατέθεσε, μεταξύ άλλων, τα εξής:
« Κανένας ούτε η Τράπεζα ούτε οι δημοσιογράφοι δεν έκρυψαν ότι θα πήγαιναν σε αυτό το ταξίδι. Και χαρακτηριστικό είναι ότι η μεγάλη πλειοψηφία όσων συμμετείχαν έστειλαν ρεπορτάζ και για κοινωνικά, οικονομικά θέματα της Νοτίου Αφρικής κλπ. Εκεί είδαμε και κυβερνητικούς παράγοντες και έλληνες επιχειρηματίες. Όλα αυτά αποτυπώθηκαν στον ελληνικό Τύπο. Αυτά όσον αφορά τη δική μας αποστολή.
Σε επικοινωνία που είχα με τον πρόεδρο της ΕΣΗΕΑ κ. Σόμπολο, επτά ημέρες πριν το ταξίδι στην Αφρική, επειδή είχαν αναρτηθεί αρνητικά σχόλια σε ορισμένα blogs, του εξήγησα σε ποιο πλαίσιο και με ποια λογική γίνεται το ταξίδι αυτό και αν υπάρχει κάποιο πρόβλημα.
Μου απάντησε ότι δεν υπάρχει σοβαρό πρόβλημα, απλά τον καιρό αυτό υπάρχει μια ευαισθησία λόγω του θέματος της Siemens και γι αυτό δίνεται μια επιπλέον προσοχή σε ορισμένα πράγματα ».
Απαντώντας σε ερώτηση για τους χαρακτηρισμούς του κ. Δελλατόλα, όπως σχόλιο σελίδας 64, της Πέμπτης 10 Ιουνίου, 2010, είπε: «Θεωρώ ότι αυτό είναι μια απάντηση, ακόμη κι αν είναι διατυπωμένη με ένα τρόπο που δεν είναι ορθός σε σχόλια που δημοσιεύθηκαν σε ορισμένα blogs, ήτανε πολύ άσχημα και χειρότερα διατυπωμένα (π.χ. όσοι δημοσιογράφοι πάνε στο ταξίδι είναι λαμόγια). Και μάλιστα σε σχόλια που ήταν ανώνυμα και δεν ξέραμε αν όντως ήταν γραμμένα από δημοσιογράφους ».
Ο μάρτυρας του εγκαλουμένου, συν. Νίκος Μεγγρέλης, μεταξύ άλλων, ανέφερε τα παρακάτω:
« Ως προς το συγκεκριμένο, έχει προηγηθεί δημοσίευμα σε blog με τη φωτογραφία του Δελλατόλα, το οποίο είχε αναπαραχθεί επίσης σε ορισμένα άλλα blogs. Το δημοσίευμα αυτό από το «Ποντίκι», έγινε σε απάντηση του δημοσιεύματος του blog και το οποίο, αν θυμάμαι καλά, δημοσιεύθηκε εκεί. Εγώ έτσι το αντιλήφθηκα. Εκεί το διάβασα.
Δε θεωρώ ότι το συγκεκριμένο δημοσίευμα έχει αντιδεοντολογικά στοιχεία, πολύ περισσότερο όταν αυτό προκλήθηκε από ανώνυμες αναρτήσεις σε blogs, ήταν απάντηση σε αυτά και ήταν επώνυμο. Δηλαδή, ο συντάκτης αναλαμβάνει πλήρως την ευθύνη των όσων γράφει, ενώ ορισμένα blogs δεν την αναλαμβάνουν.
Ως προς το ταξίδι στη Νότια Αφρική για το Μουντιάλ, που διοργάνωσε η Τράπεζα Πειραιώς, στο οποίο εγώ δε συμμετείχα, ούτε προσεκλήθην, έχω να αναφέρω τα εξής:
Η Τράπεζα Πειραιώς ήταν μέγας χορηγός της Εθνικής Ομάδας. Εάν πας, λοιπόν, για τουρισμό με έξοδα της τράπεζας, κατά τη γνώμη μου, είναι κακό και αντιδεοντολογικό. Εάν, όμως, πας για δουλειά, να στείλεις ανταποκρίσεις, να μεταφέρεις το κλίμα, τότε υπάρχει μια άλλη διάσταση
Όσον αφορά το συν. Δελλατόλα, γνωρίζω και πιστοποιείται από τα δημοσιεύματα στο «Ποντίκι» ότι εκεί πήγε για δουλειά. Δε γνωρίζω, όπως με ρωτάτε, αν πήγαν συνάδελφοι να καλύψουν το Μουντιάλ με δικά τους έξοδα, δηλαδή του μέσου στο οποίο εργάζονται ».
Ο μάρτυρας του εγκαλουμένου, συν. Γιώργος Παπαχρήστος, είπε τα ακόλουθα, μεταξύ άλλων:
«Είχαν προηγηθεί του δημοσιεύματος αναρτήσεις σε sites. Δημιουργούσαν την αίσθηση μιας σκανδαλώδους διαδικασίας στην υπόθεση αυτή, καθώς εξέφραζαν υπόνοιες ότι όσοι μετείχαν στο ταξίδι είχαν εξαρτημένη σχέση με την Τράπεζα Πειραιώς. Αυτό που ξένισε ήταν το σχόλιο του δημοσιεύματος περί λαμογιών της δημοσιογραφίας, αλλά φαντάζομαι ότι κανείς εκ των συναδέλφων δεν έχει επιφυλάξεις για τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν ορισμένα από αυτά τα blogs, τους σκοπούς που εξυπηρετούν και τις σκοπιμότητες που υπαγορεύουν ορισμένες αναρτήσεις.
??Κατά τη άποψή μου, αυτό που θα έπρεπε να μας απασχολήσεις στην προκειμένη περίπτωση είναι εάν πριν ή μετά το δημοσίευμα του «Ποντικιού», υπήρξαν δημοσιεύματα στην εφημερίδα ή παρεμβάσεις του Α. Δελλατόλα στη τηλεόραση ή το ραδιόφωνο υπέρ της συγκεκριμένης τράπεζας.
Θεωρώ ότι η υπόθεση αυτή, η οποία αφορά το συγκεκριμένο ταξίδι, όπως και ανάλογη κατά το παρελθόν, θα πρέπει να απασχολεί συνολικά την Επιτροπή Δεοντολογίας της ΕΣΗΕΑ, προκειμένου να διασαφηνιστούν με ακρίβεια τα όρια ανάμεσα σε μια δημοσιογραφικού χαρακτήρα αποστολή και σε ένα ταξίδι καθαρά επικοινωνιακού χαρακτήρα. Αν θεωρηθεί ότι ο συν. Δελλατόλας μετείχε στο συγκεκριμένο ταξίδι, προκειμένου να στηρίξει από την εφημερίδα ή δια λόγου την Τράπεζα Πειραιώς, νομίζω ότι υπάρχουν πολλαπλά δημοσιεύματα της εφημερίδας και το δηλώνω αυτό ως αναγνώστης της και πολλά χρόνια εργαζόμενος σε αυτή είναι σφόδρα επικριτικά για το τραπεζικό σύστημα
Το δημοσίευμα κατά τη γνώμη μου απευθύνεται όχι στο σύνολο του δημοσιογραφικού κύκλου, αλλά σε «συναδέλφους» σε εισαγωγικά, οι οποίοι με τις πράξεις τους απαξιώνουν το δημοσιογραφικό επάγγελμα.
Θεωρώ ότι το δημοσίευμα, υπηρέτησε την προσπάθεια του Α. Δελλατόλα να αμυνθεί έναντι τόσο των επιθέσεων, που είχε ήδη δεχθεί μέσω διαφόρων αναρτήσεων, αλλά και της περιρρέουσας ατμόσφαιρας. Κατά τη γνώμη μου, επρόκειτο επίσης για μια προσπάθεια πρόληψης μιας κριτικής που θα δεχόταν ».
Απολογούμενος ενώπιον του Συμβουλίου, ο εγκαλούμενος συν. Αντώνης Δελλατόλας, ανέφερε:
«Έκανα δημοσίευμα στο «Ποντίκι» στη στήλη των Media, ως απάντηση σε ανώνυμα σχόλια σε blogs, ορισμένα εκ των οποίων ανέφεραν και το όνομά μου, αποκαλώντας τους δημοσιογράφους που θα ταξίδευαν με πρόσκληση της Τράπεζας Πειραιώς στο Μουντιάλ, «λαμόγια». Αντέδρασα έτσι γιατί εκείνη την περίοδο υπήρχε στοχοποίηση των δημοσιογράφων για ζητήματα χρηματισμών ή εμπλοκής συναδέλφων σε θέματα διαπλοκής. Στόχος μου ήταν να σταματήσω τη συζήτηση για ένα θέμα που δεν εμπίπτει στις παραπάνω περιπτώσεις.
Στο ταξίδι προσεκλήθην ως εκδότης της εφημερίδας «Ποντίκι», όπου υπάρχει στήλη για τα αθλητικά, όπως και στο ομώνυμο site. Επίσης, είμαι εκδότης του αθλητικού περιοδικού «Τριφύλλι», το οποίο είχε εκτεταμένα αφιερώματα στο Μουντιάλ της Αφρικής. Εξάλλου, λίγους μήνες μετά η Εθνική Τράπεζα, με αφορμή την ετήσια σύνοδο του ΔΝΤ, οργάνωσε παρόμοιο ταξίδι στο οποίο συμμετείχα ».
Το ΠΠΣ αφού έλαβε υπόψη του τις μαρτυρικές καταθέσεις, την απολογία του εγκαλουμένου και τα λοιπά στοιχεία του φακέλου, αποφαίνεται κατά πλειοψηφία ως ακολούθως:
Κατά την άποψη της πλειοψηφίας η αποδοχή της «προσφοράς» της Τράπεζας Πειραιώς για δωρεάν μετάβαση-επιστροφή, διαμονή, διατροφή κλπ. στη Νότια Αφρική για το Μουντιάλ, με δαπάνες (περίπου 10.000 ευρώ) του εν λόγω πιστωτικού ιδρύματος, αποτελεί πράγματι μία συμπεριφορά που αντιβαίνει στη δεοντολογία. Ιδιαίτερα μάλιστα σε μία περίοδο που η οικονομική κρίση και ο αυστηρός έλεγχος του χειμαζόμενου κοινωνικού συνόλου προκαλεί έντονα ερωτηματικά για τέτοιες «προσφορές» ιδιαίτερου οικονομικού κόστους. Όταν μάλιστα οι Τράπεζες επιζητούν τη στήριξη του Κράτους για την αναγκαία ρευστότητα που χρειάζονται.
Και οι δυσχέρειές τους, αποτυπώνονται με την συνεχή χρηματιστηριακή τους υποβάθμιση, με δυσμενείς συνέπειες για τους επενδυτές-μετόχους, μεγάλος αριθμός των οποίων προέρχεται και από τον απλό κόσμο. Έτσι οι κινήσεις αυτές έχουν αρνητικό συμβολικό χαρακτήρα, που προκαλούν το κοινωνικό σύνολο.
Την στάση αυτή όσων δημοσιογράφων αποδέχθηκαν την προκλητική αυτή «προσφορά» κατέκρινε το ίδιο το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΣΗΕΑ με την αναφερόμενη στο κατηγορητήριο ανακοίνωσή του. Αλλά και το Εποπτικό Όργανο Δεοντολογίας για το ίδιο θέμα : « καταγγέλλει την αντιδεοντολογική συμπεριφορά, δυστυχώς, πολλών συναδέλφων που, στους αγώνες του Μουντιάλ στην Νότια Αφρική, μετέβησαν εκεί τον περασμένο Ιούνιο, αποδεχόμενοι «χορηγία» της Τράπεζας Πειραιώς. Με το υψηλό κόστος των 10.000 ευρώ περίπου για τον καθένα καλύφθηκαν, χωρίς καμιά δικαιολογητική βάση, όλα τα έξοδα μετάβασης, διαμονής, διατροφής κ.λ.π. σε μία προκλητική συμπεριφορά τόσο για όσους αποδέχθηκαν, αλλά και για την Τράπεζα που σε μία περίοδο κρίσης, όπως και άλλα πιστωτικά ιδρύματα, επιζητεί την κρατική στήριξη».
Ο ισχυρισμός του πρώτου μάρτυρα, από το γραφείο τύπου της Τράπεζας, ότι ερώτησε σχετικά τον πρόεδρο της ΕΣΗΕΑ και του απάντησε, ότι « δεν υπάρχει σοβαρό πρόβλημα, απλά αυτό τον καιρό υπάρχει μία ευαισθησία λόγω του θέματος της Siemens και για αυτό δίνεται μία επιπλέον προσοχή σε ορισμένα πράγματα » και αληθής υποτιθέμενος, δεν αποδεικνύει πως δόθηκε το «πράσινο φως», αντίθετα μάλιστα. Ούτε ο συν. Δελλατόλας ισχυρίζεται ότι παρεπείσθη από την υποτιθέμενη θέση του προέδρου της ΕΣΗΕΑ. Αντίθετα, υποστηρίζει με επιμονή ότι δεν θεωρεί ότι η στάση του έρχεται σε αντίθεση με την δημοσιογραφική δεοντολογία.
Εξάλλου το ότι ο εγκαλούμενος, καταχώρησε, όπως ισχυρίζεται, στα έντυπά του δημοσιεύματα από την μετάβασή του στη Νότια Αφρική, δεν αναιρεί την ουσία του συγκεκριμένου ζητήματος. ’λλωστε, δεν φαίνεται να είχαν «προσκληθεί» οι κατ εξοχήν αρμόδιοι αθλητικοί συντάκτες, χωρίς αυτό να σημαίνει πως και αν συνέβαινε θα ήταν στο πλαίσιο της δεοντολογίας.
Η μειοψηφία θεωρεί ότι δεν υπάρχει δεοντολογική παράβαση, καθώς η μετάβαση των συναδέλφων στη Νότια Αφρική συνδέθηκε με συγκεκριμένα ρεπορτάζ και δημοσιεύματα.
Ως προς το δεύτερο ζήτημα του δημοσιεύματος στην εφημερίδα το «Ποντίκι», του οποίου την πατρότητα επιβεβαιώνει και ο εγκαλούμενος συνάδελφος, το Συμβούλιο, κατά πλειοψηφία, θεωρεί πως το κείμενο είναι προκλητικό και απαράδεκτο, με φρασεολογία που δεν προσιδιάζει στην δημοσιογραφική ιδιότητα. Αποπνέει επιπλέον μία ανοιχτή απειλή σε όσους επικρίνουν την ως άνω συμπεριφορά και απευθύνει γενικά εξυβριστικούς χαρακτηρισμούς προς κάθε κατεύθυνση.
Ο ισχυρισμός του εγκαλούμενου συναδέλφου, που υποστηρίζεται και από τους μάρτυρές του, πως το κείμενο αυτό ήταν απάντηση σε διάφορα blogs, που τον επέκριναν με προσβλητικούς χαρακτηρισμούς, και αν ακόμη θεωρηθεί αληθής, δεν σημαίνει ότι δικαιολογεί αυτή την φρασεολογία. Ούτε βέβαια αναιρεί την εικόνα, που η γενίκευση αυτή διαμορφώνει και τον ευρύτερο απειλητικό χαρακτήρα σε κάθε σχετική κριτική, πολύ περισσότερο μάλιστα αφού ούτε καν αναφέρει ότι το κείμενο αφορά την προσβλητική για το πρόσωπό του αναφορά σε διάφορα blogs. Θα μπορούσε να εκθέσει την άποψή του σε ήπιους τόνους. Τα blogs, που αναμφίβολα σε πολλές περιπτώσεις, καλυπτόμενα από την ανωνυμία, λειτουργούν προσβλητικά και διασύρουν με τη διαδικασία του μονολόγου διάφορα πρόσωπα, χωρίς να τους αμφισβητείται το δικαίωμα της κριτικής, δεν μπορούν να προσδιορίζουν την αντίστοιχη συμπεριφορά των ενδιαφερομένων συναδέλφων σε ανάλογους τόνους, αλλά οδηγός είναι η δημοσιογραφική δεοντολογία.
Η μειοψηφία θεωρεί ότι δεν παραβιάστηκε η δεοντολογία, καθώς πράγματι το συγκεκριμένο δημοσίευμα ήταν απάντηση σε προσβλητικές καταχωρήσεις σε διάφορα blogs.
Κατόπιν αυτών, για την πρώτη κατηγορία, που αφορά στη «χορηγία» της Τράπεζας Πειραιώς για το ταξίδι στη Ν. Αφρική για το Μουντιάλ 2010, με ψήφους 4 έναντι 1, ο εγκαλούμενος συν. Αντώνης Δελλατόλας, κρίνεται πειθαρχικά ελεγκτέος, για παράβαση του άρθρου 7, παρ. 1, εδ. α του Καταστατικού και άρθρου 5, παρ. ε του Κώδικα Αρχών Δεοντολογίας.
Ως προς την ποινή, με ψήφους 3 έναντι 2, επιβάλλεται η προσωρινή διαγραφή 2 μηνών από τα μητρώα της ΕΣΗΕΑ. Η μειοψηφία πρότεινε την απλή επίπληξη.
Για την δεύτερη κατηγορία, που αφορά στο δημοσίευμά του στην εφημερίδα «Το Ποντίκι», με ψήφους 4 έναντι 1, ο εγκαλούμενος συν. Αντώνης Δελλατόλας, κρίνεται πειθαρχικά ελεγκτέος, για παράβαση του άρθρου 7, παρ. 1, εδ. α του Καταστατικού και άρθρου 6, παρ. 1, εδ. α του Κώδικα Αρχών Δεοντολογίας.
Ως προς την ποινή, με ψήφους 3 έναντι 2, επιβάλλεται η προσωρινή διαγραφή 8 μηνών από τα μητρώα της ΕΣΗΕΑ. Η μειοψηφία πρότεινε την απλή επίπληξη.
Η απόφαση καθαρογράφηκε την Πέμπτη, 26.05.11.
Ο πρόεδρος Η γραμματέας
Περικλής Καπετανόπουλος Μαρία Χριστοφοράτου